Samþykkt: Uppfærð Jafnréttisstefna

Lagt er til að fyrri jafnréttistefna:

verði felld úr gildi og í hennar stað tekin upp eftirfarandi uppfærsla:

JAFNRÉTTISSTEFNA PÍRATA Í REYKJAVÍK

Með vísun í:

• Grein §1.1 í grunnstefnu Pírata um gagnrýna hugsun og vel upplýstar ákvarðanir
• Grein §1.4 í grunnstefnu Pírata um rétt einstaklinga til þess að vera upplýstir
• Grein §2.2 í grunnstefnu Pírata um útvíkkun borgararéttinda
• Grein §2.4 í grunnstefnu Pírata um borgarraréttindi einstaklingsins
• Grein §4.5 í grunnstefnu Pírata um getu einstaklingsins til að taka ákvarðanir
• Grein §4.6 í grunnstefnu Pírata um óskoraðan rétt allra til aðkomu að ákvörðunum sem varða eigin málefni

og með tillit til:

Stefna Pírata um jafnréttismál

Stefnu um málefni transfólks

Stefnu um flóttafólk

Mannréttindastefnu Reykjavíkurborgar

Laga um málefni innflytjenda

Álykta Píratar í Reykjavík að:

A. Jafnrétti skal vera skilyrðislaust.

B. Allt fólk á sér mannhelgi.

C. Ofbeldi á ekki að líðast í neinu formi.

D. Vinna þarf gegn allri mismunun, sérstaklega skal huga að margþættri mismunun.

E. Í allri stefnumótun og úrlausn málefna skal haft samráð við viðeigandi hagsmunasamtök og einstaklinga.

F. Tryggja skal möguleika allra til þátttöku og aðgengi að lýðræðissamfélaginu.

Eftirfarandi atriðum skal vinna að til að ná þessum markmiðum:

1. Styrkja skal og styðja við grasrótar- og félagsstarfsemi sem ýtir undir jafnrétti allra. Leita skal eftir samstarfi við önnur sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu við rekstur slíkrar starfsemi.

2. Við alla stefnumótun skal taka mið af jafnréttissjónarmiðum, hvort sem varðar kyn, kynhneigð, kyntjáningu, kynvitund eða annað kyngervi.

3. Vinna skal með virkum hætti gegn kynferðislegu, andlegu og líkamlegu ofbeldi gegn öllum kynjum.

4. Við mat og úthlutun styrkja úr opinberum sjóðum og fjárhagsáætlanagerð skal gæta sanngirni með tilliti til jafnréttis og fjölbreytileika styrkþega.

5. Setja skal á fót stýrihóp sem gerir úttekt á klefa- og salernisaðstæðum og tillögu til úrbóta þar sem við á til að gefa öllum kynjum rými í opinberum byggingum eins og skólum, sundlaugum og íþróttahúsum. Þetta skal gert með aðkomu hagsmunasamtaka er málið varðar.

6. Opinber skráningarform skulu gera ráð fyrir öllum kynjum.

7. Meta þarf kerfislægt launamisrétti kynjanna milli starfsstétta hjá hinu opinberra þar sem óútskýrður launamunur er til staðar, miðað við aðrar starfsstéttir með sambærilegar menntunarkröfur, ábyrgð og vinnuaðstæður og finna leiðir til að jafna launakjör slíkra stétta gagnvart hver annarri. Til lengri tíma skal nota hvatningaraðgerðir til að jafna kynjahlutföll innan slíkra starfsstétta.

8. Margþætt mismunun

   a. Vinna skal með virkum hætti gegn margþættri mismunun.

   b. Setja skal á fót sérstök búsetuúrræði með sérhæfðri þjónustu fyrir konur með tvígreiningu (bæði geð- og fíknivanda) vegna sérhæfðra þarfa þeirra.

   c. Styrkja þarf stöðu kvenna og hinsegin fólks af erlendum uppruna og stuðla að valdeflingu þeirra með meiri upplýsingum um réttindi og úrræði sem eru í boði á viðeigandi tungumáli.

9. Jafnrétti í skólum

   a. Skipuleggja skal skólastarf á þann hátt að það ýti undir jafnrétti.

   b. Starfsfólki í skóla- og frístundastarfi barna og unglinga standi til boða fræðsla í jafnrétti, svo sem í kynjuðum orðaforða og hvernig megi vinna gegn staðalímyndum.

   c. Að samræmd jafnréttisfræðsla verði innleidd í menntastofnunum borgarinnar.

   d. Að kynfræðsla taki einnig til félagslegra þátta, upplýsts samþykkis og mannhelgi. Slík fræðsla taki mið af fjölbreytileika með tilliti til kynferðis, kynhneigðar, kyntjáningar, kynvitundar eða annars kyngervis.

   e. Fræðsluefni taki mið af því að vinna á móti fordómum og staðalímyndum almennt. Skoða ber aukna fræðslu til að dýpka skilning.

   f. Kynfræðsla við hæfi skal hefjast mun fyrr á skólagöngunni, vinna skal gegn þöggun og skömm sem fylgir umræðuefninu og sérstaklega skal huga að upplýsingum um eðlilegar væntingar til kynþroska og afbrigði þar af, svo sem endómetríósu. Upplýsingagjöf dregur úr óvissu og ótta sem geta valdið því að börn fái ekki nauðsynleg úrræði. Alltaf skal miða umfjöllunina við þroska barnsins.

   g. Vinna skal gegn ofbeldi, einelti og öllu misrétti í skólaumhverfinu, sérstaklega skal huga að stafrænu ofbeldi og auka fræðslu um það.

   h. Huga skal að ólíkum þörfum kynjanna í námi svo að sum kyn verði ekki kerfislega útundan.

10. Fjölskyldur og jafnrétti
    Reykjavíkurborg virði öll fjölskyldumynstur til jafns, óháð kynferði, kynhneigð, kyntjáningu, kynvitund eða annars kyngervis. Allir foreldrar barna njóti jafns tillits við úrlausn mála.
    Styðja skal foreldra í samræmingu fjölskyldulífs og atvinnu, til dæmis með upptöku brjóstagjafahlés.
    Auka skal forvarnir gagnvart heimilisofbeldi, bæði líkamlegu og andlegu, sem og stuðning við þolendur. Bjóða skal upp á sérstök úrræði og fræðslu fyrir hinsegin þolendur heimilisofbeldis, sem og innflytjendur.
    Fyrsta forgangsatriði í umgengnismálum er réttindi barnsins. Þar skal gæta jafnréttis á öllum stigum, en með velferð og réttindi barnsins í forgrunni.
    Fylgja skal eftir Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og tryggja öllum börnum rétt til að umgangast alla foreldra sína, eiga fleira en eitt lögheimili eftir atvikum og að takmarkanir á þeim rétti barnsins komi einungis til ef þau skarist við önnur réttindi þess, eins og réttinn til að búa í öruggu umhverfi.
    Reykjavíkurborg tryggi að fyrir liggi réttar upplýsingar um hverjir eru foreldrar og/eða forsjáraðilar barns og skráningarkerfi borgarinnar taki tillit til fjölbreyttra fjölskyldumynstra.
    Reykjavíkurborg gæti jafnræðis í samskiptum við foreldra og forsjáraðila barns.
    Ef upp kemur vafi við túlkun réttinda barnsins skal leita aðkomu Umboðsmanns barna.
    Samræma skal málefni barna og fjölskyldna milli sveitarfélaga svo að mál falli ekki úr gildi eða fari á byrjunarreit þó flutt sé milli sveitarfélaga.

11. Tómstunda- og íþróttaiðkun

    a. Íþróttafélög sem hljóta styrki frá Reykjavíkurborg skuli framfylgja skilvirkri jafnréttisstefnu.

    b. Í starfsemi frístundamiðstöðva, íþróttafélaga og þjónustumiðstöðva skal hugað að jafnréttisfræðslu.

Greinargerð:

A.
Greinin þarfnast ekki útskýringar.

B.
Hugtakið mannhelgi er fengið úr 9 gr. Mannréttindayfirlýsingar Sameinuðu þjóðanna og felur í sér tvenns konar réttindi, það er að segja rétt til persónufrelsis og rétt til persónulegs öryggis.

C.
Greinin þarfnast ekki útskýringar.

D.
Margþætt mismunun er þegar einstaklingar eru hluti af fleiri en einum minnihlutahópi eða jaðarhópi og eru því sérstaklega viðkvæmir fyrir misrétti, eða verða útundan þegar staða annars hópsins er rétt af. Margþætt mismunun er einstök og öðruvísi en sú mismunun sem einstaklingar lenda í sem eingöngu tilheyra einum minnihlutahópi. Sem dæmi má nefna fatlaða manneskju sem er líka samkynhneigð eða innflytjandi.

E.
Samráð við hagsmunasamtök og einstaklinga skal eiga sér stað á öllum stigum vinnunnar.

F.
Að vera virkur lýðræðisborgari snýst ekki bara um réttinn til þátttöku í samfélaginu heldur einnig raunhæfa möguleika til þátttöku. Slíkur möguleiki er til dæmis styrktur með aukinni meðvitund og fræðslu um að víkka andlegt og líkamlegt rými allra kynja og hópa til þátttöku í samfélaginu.

1:
Þróa skal áfram miðstöðvar til félagsstarfs hinsegin ungmenna og leita eftir samstarfi við önnur sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu og viðeigandi grasrótarsamtök.

2-6:
Greinarnar þarfnast ekki útskýringar.

7:
Þegar kemur að launamisrétti kynjanna er stór hluti eftirstandandi vanda tilkominn vegna mismununar milli stórra starfsstétta þar sem meirihluti er af einu kyni (eða nálægri kynvitund). Tryggja þarf að þessar stéttir fái laun í samræmi við ábyrgðina sem störfum þeirra fylgir.

8: a)
Greinin þarfnast ekki útskýringar.

8: b)
Með búsetuúrræðum fylgir einnig framboð af þjónustu. Konur með tvígreiningar eru viðkvæmur hópur sem hefur ítrekað lent í ofbeldi við nýtingu þeirra úrræða sem eru opin öllum kynjum. Þau úrræði verði áfram opin öllum.

8: c)
Konur af erlendum uppruna og hinsegin fólk eru viðkvæmir hópar í samfélaginu sem skortir bakland. Þetta gerir þau berskjaldaðari gagnvart ofbeldi og kúgun eins og kom fram í frásögnum þeirra í #metoo byltingunni. Bæta þarf upplýsingagjöf um réttindi og auðvelda aðgengi þeirra að þjónustu.

9: a) b) c) d)
Greinarnar þarfnast ekki útskýringar.

9: e)
Samtökin 78 eru með samning um fræðslu í skólum borgarinnar en fræðslan er venjulega aðeins um klukkustund. Athuga skal möguleika á útvíkkun fræðslunnar.

9: f) g) 10. a)
Greinarnar þarfnast ekki útskýringar.

10: b)
Brjóstagjafahlé er hugtak fengið frá Noregi sem snýst um að konur geti komið aftur til vinnu eftir fæðingarorlof en samt haft tíma og næði til að gefa brjóst eða mjólka sig á vinnutíma. Þetta er gert til þess að auðvelda þeim að halda áfram brjóstagjöf eftir að hafa snúið aftur til vinnu og einnig að auðvelda endurkomu á vinnumarkað eftir fæðingarorlof.

10: c)
Hinsegin þolendur heimilisofbeldis mega ekki upplifa að þau séu að vinna gegn heildinni með því að upplýsa um ofbeldið. Eins ættu innflytjendur ekki að upplifa að dvöl þeirra á Íslandi væri sett í uppnám með því að upplýsa um ofbeldi sem þeir verði fyrir.

10: d) e) f) g) h) i) 11: a) b)
Greinarnar þarfnast ekki útskýringar.