Samkeppni á lyfjamarkaði

GREINARGERÐ

Mikilvægt er að opna fyrir nýskráningu lyfja án þess að gera kröfu um umfangsmikið umskráningarferli á Íslandi. Þannig næst sparnaður með því að viðurkenna lyfjaeftirlit- og skráningar frá norðurlöndunum, frekar en að láta falla til kostnað á Íslandi við sömu vinnu og þegar hefur verið unnin þar. Fákeppni er ríkjandi á lyfjamarkaði og leita verður leiða til að breyta því. Ef Ísland ákveður að viðurkenna markaðsleyfin sem veitt eru t.d. í Danmörku sparast um 10% í kostnaði, en það eru um 1.5- 2 milljarðar árlega þvi kostnaður ríkissjóðs er 15-20 milljarðar á ári vegna lyfjakaupa skv. skýrslu Ríkisendurskoðunar. Sjá heimild. Fastur kostnaður við skráningu lyfja er viðskiptahindrun sem er óþörf. Þetta mun auka úrval og samkeppni með lyf ásamt því að lækka verð. Markaðurinn opnast og fjölbreytni eykst.

"Að mati Ríkisendurskoðunar verða stjórnvöld að leita allra leiða til að fá aðgang að stærri mörkuðum og leitast við að fjölga lyfjum á markaði hér í því skyni að lækka lyfjaverðog auka fjölbreytni."
"Ríkisendurskoðun beinir því til velferðarráðuneytis að vinna að því, í samvinnu við yfirvöld annarra landa, að bæta aðgengi Íslendinga að stærri lyfjamörkuðum. Með því gætu skapast skilyrði til að draga enn frekar úr lyfjakostnaði hérlendis." "Sem fyrr segir (sjá kafla 2.3) getur mikill kostnaður við að útvega markaðsleyfi valdið því að lyfjaframleiðandi álíti það ekki svara kostnaði að bjóða lyf á litlum markaði. Hins vegar getur framleiðandi sem sækir um markaðsleyfi í einu ríki jafnframt óskað eftir því að yfirvöld í öðru ríki eða ríkjum viðurkenni leyfið. Þannig verður kostnaður framleiðandans af því að markaðssetja viðkomandi lyf minni en ella. Þessi aðferð ætti því m.a. að geta komið smærri ríkjum tilgóða." http://www.rikisendurskodun.is/fileadmin/media/skyrslur/throun_lyfjakostnadar.pdf

Ýmsar heimildir:
12 febrúar 2016 DV: Viðvarandi skortur á lyfjum hérlendis. „Tvö fyrirtæki eru með tögl og hagldir varðandi dreifingu ályfjum hérlendis . Annars vegar er það fyrirtækið Distica,sem hefur um 70% markaðshlutdeild hérlendis, og hins vegar Parlogis. Þessi fyrirtæki flytja sjálf inn lyf en dreifa einnig fyrir önnur fyrirtæki, til dæmis dreifir Distica fyrir Actavis. Hægt er að nálgast biðlista fyrirtækjanna á heimasíðum þeirra. "
http://www.dv.is/frettir/2016/2/12/vidvarandi-skortur-lyfjum-herlendis/

Fákeppni veldur lyfjaskorti: 11. júní 2015 af Akureyri Vikublað „Markaðurinn er lítill hér á landi og því fylgja vandkvæði,“ segir Gauti. „Á Íslandi er kannski bara markaðssett eitt lyf gegn ákveðnum kvilla, segjum sem dæmi lyf semActavis framleiðir. Þeir láta framleiða lyfið fyrir sig en svo verður kannski hráefnisskortur í verksmiðju og þá er enginn annar lyfjavalkostur fyrir hendi.“
Svo horft sé til samanburðar við t.d. Danmörku selja nokkrir heildsalar þar sama lyfið í stað eins hér og keppa innbyrðis umverð sem skilar sér í bættum hag neytenda. Vandinn stafi því af fákeppni, nánast einokun á hinum dvergvaxna íslenska markaði.
Tveir heildsalar sjá aðallega um dreifingu lyfja til Íslendinga en Lyfjastofnun ber ábyrgð á málaflokknum. Á biðlista Lyfjastofnunar má sjá að vinsæl lyf eins og ibufen 400 mg hefur vantað um langt skeið. Einnig eru algeng flogaveikilyf á biðlista. Læknar hafa lýst óánægju að Lyfjastofnun beitir ekki viðurlögum þótt heildsalar eigi ekki lyf á lager sem þeim er þó skylt til að tryggja öryggi landsmanna. Heimild:http://www.akureyri.net/frettir/2015/06/11/fakeppni-veldur-lyfjaskorti/

Vísir 11. JÚNÍ 2014 Lyfjaskortur getur tafið meðferð
„Engar skýringar fengust á því hvers vegna ógleðilyfið hefur verið ófáanlegt. „
http://www.visir.is/lyfjaskortur-getur-tafid-medferd/article/2014706119943

Ríkisendurskoðun. Nóvember 2011. Skýrsla til Alþingis:
http://rikisendurskodun.is/wp-content/uploads/2016/01/throun_lyfjakostnadar.pdf

Heilbrigðisráðuneytið, 17. janúar 2008: Opnun lyfjamarkaðar „Að mati Samkeppniseftirlitsins ríkir einokun og fákeppni á lyfjamarkaðnum bæði í heildsölu og smásölu sem auðveldar ekki aðgengi nýrra aðila og nýrra lyfja að markaðnum.“ https://www.velferdarraduneyti.is/hbr/radherra/raedur-og-greinarGTT/nr/31682

Áætlaðar árlegur sparnaður ríkissjóðs af þessu fyrirkomulagi er a.m.k. 2 milljarðar.